İş Rotasyonu Nedir? 

Çalışanların işletme içinde belirli sürelerle çeşitli işlerde çalıştırılarak deneyim kazandırılmasıdır. Rotasyon uygulaması geçici bir süre zarfında yapılması esastır. Rotasyon süresi 2-3 yılı geçmemelidir. Rotasyon yapılmasının amacı, rutinleşen işlerin çalışanlar üzerindeki psikolojik yorgunluğu önlemek, işletme körlüğünün önüne geçmek, çalışanların bilgi, beceri ve yetkinliklerini arttırmaktır. Rotasyon, İşletmelerde üst, orta ve alt kademelerde yaygın olarak uygulanmaktadır. 

İleride önemli görevlere atanacak çalışanların, işletmedeki farklı departmanların temel fonksiyonlarını tanımalarını sağlamak, onlara yönetim sorumluluğu yanında teknik yetkinlikler kazandırmaktır. Rotasyon aynı zamanda çalışanların kendi gelişim planlarını yapmalarına fırsat tanımak, çalışanların ve şirketlerin verimliliğini arttırmak için de iyi bir uygulamadır.

Rotasyon, Çalışanları Elde Tutmak İçin Bir Fırsattır. 

İşletmelerde herkes için bir üst pozisyona kariyer planı yapmak oldukça zordur. Alt pozisyonda çalışanların üst pozisyona yükselebilmesi için üst pozisyondaki çalışanların bir üste yükselmesi veya işten ayrılmasına bağlıdır. Bu da yükselmek isteyen alt kadrolar için bir handikap oluşturmaktadır. Firma içinde yükselme fırsatını bulamayanlar kariyer fırsatlarını işletme dışında aramaya başlamakta, bu da işletmede sirkülasyonu artırmaktadır.

İşletme içinden, hem üst pozisyonlara yönetici yetiştirmek hem de işten çıkış sirkülasyonlarının minimize edilmesi için rotasyon iyi bir seçenektir. Rotasyon planına alınmış çalışanların ortalama 2-3 yılda bir rotasyona tabi tutarak, hem çalışanların farklı işlerde veya departmanlarda bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi sağlanmış olur, hem de işten çıkışların önüne geçilmiş olur. Rotasyonun çalışanlar açısından bir diğer faydası da işletmede gelecek kaygısı duymadan işlerine daha fazla odaklanmış olurlar.  Çalışanların aynı departmanda bile farklı fonksiyonlarda rotasyon uygulaması hem çalışan açısından hem de işletmeler açısından oldukça yararları vardır.

Rotasyon, işletmeler açısından aynı zamanda kilit roldeki pozisyonların yedeklenmesi anlamında da önemlidir.

İşe Alımda Rotasyona İstekli Adaylar Tercih Edilebilir. 

Rotasyon pek çok uluslararası şirketlerde uygulanıyor. Rotasyon kültürünü benimseyen şirketler daha işe alım yaparken o pozisyonun gerekliliklerinin yanı sıra bir sonraki görevi de planlayabilecekleri, değişime ayak uydurabilecek kişileri seçmeye bakıyorlar. Kariyerleri boyunca farklı pozisyonlarda farklı deneyim kazanmış çalışanlar, iş hayatında kalma süreleri uzadığı gibi hem kendi gelişimlerine hem ileride üstlenecekleri üst pozisyonlarda daha başarılı olmak için gerekli teknik alt yapıya sahip olmuş oluyorlar. Dolayısı ile işe alım yaparken kişinin sadece ilgili pozisyon için uygunluğuna değil, ileri de üstleneceği liderlik pozisyonları da düşünerek en doğru kişiye odaklanmak gerekiyor. Aslında pozisyona değil, şirkete uyum sağlayacak adaylar tercih ediliyor. Rotasyonu kurum kültürü olarak değerlendiren firmalar, çalışanları rotasyon konusunda teşvik ediyorlar. 

Rotasyonun özellikle İlaç sektöründe ve otomotiv yan sanayinde yoğun olarak uygulandığını görüyoruz. Özellikle kalite, kalite kontrol, proje, ruhsatlandırma, teknoloji transferi ve üretim bölümlerinde yaygın olarak uygulanmaktadır.

Özellikle çekirdek kadroda yer alan çalışanların daha üst pozisyonlarda başarılı olabilmesi için işletme içinde rotasyona tabi tutulması işletmenin geleceği açısından kilit role sahiptir.

Örneğin bir genel müdürün mutfaktan yetişmesi, işletmede değişik departmanlarda çalışmış olması, işletmenin tüm departmanların iş süreçlerini ve çalışanlarını iyi bilmesi başarı için önemli bir avantaj sağlıyor. 

Rotasyon, Kariyerinde Hızla Yükselme Hevesinde Olan Çalışanlara Uygulanmalıdır. 

Rotasyon sadece beyaz yaka için değil, mavi yaka için de uygulanabilir. Rotasyon, kariyerinde hızlı yükselme hevesinde olan departman yöneticileri, çekirdek kadrolar, departmanlardaki kilit role sahip çalışanlara uygulanması işletme açısından da önemli yararlar sağlayabilir. Ancak özellikle mühendis kökenli veya teknik bölümlerde çalışanlarda rotasyon hem çalışanlar için hem de işletmenin geleceğe açısından gözden kaçırılmaması gereken bir konudur. 

Rotasyonun Başarılı Olabilmesi İçin Yapılacaklar.

Rotasyon yapılacak kişi ile işletmenin rotasyon konusunda fikir birliğine varmaları gerekir.

Taraflardan birinin istekli olmadığı durumlarda başarı da beklenemez.

Çalışanın teknik yeterliliği olmadığı veya mevcut deneyimlerinden uzak alanlarda görev verilmemeli.

Rotasyon eğitim planı hazırlanmalı ve uygulanmalı.

Rotasyon mentörlük sistemi ile desteklenmelidir.  

Rotasyon süresi 3 yılı geçmemelidir.

Rotasyonun Yararları: 

1.)  Kariyerinde hızlı yükselme hevesinde olan çalışanlar için fırsat sunar.

2.)  İşletmeyi yönetecek potansiyel yöneticilerin yetiştirilmesine imkan sunar.

3.)  Çekirdek kadroların ve kilit rolde çalışanların elde tutulması için önemlidir.

4.)  İşletme açısından kilit rolde çalışanlar yedeklenmiş olur.

5.)  Çalışanların iş hayatında kalma süresini uzatır ve olası işten ayrılmalarında iş bulmaları kolaylaşır.

6.)  Çalışanların kendilerini ve yeteneklerini daha iyi keşfetmelerine yardımcı olur.

7.)  Çalışanların gelecekte hangi alanlarda uzmanlaşmak istediklerine karar vermelerinde yardımcı olur.

8.)  Hem çalışanların hem de işletmelerin verimliliğini artırır.

Rotasyonun Riskleri: 

1.)  Şirket üst yönetimince desteklenen rotasyon eğitim planının olmaması başarısızlığa neden olabilir.

2.)  Yöneticiler ve çalışanlar konfor alanlarını değiştirmemek için rotasyona karşı çıkabilirler.

3.)  Çalışanlar yeniliğe ve değişime açık değilse rotasyon başarılı olmayabilir.

4.)  Zamansız bir rotasyon yüksek performanslı çalışanların verimlerini düşürebilir. 

5.)  Yeterince deneyim kazanılmadan yapılan rotasyonlar, başarısızlıklara neden olabilir.

6.)  Mevcut pozisyonda çok başarılı olan birinin yeni pozisyonda başarılı olamaması motivasyonunu düşürebilir.

Cengiz Karaman

HUMAN KAPİTAL İNSAN KAYNAKLARI VE DAN.HİZ.LTD.ŞTİ.